Kleinfeld #5 Wrocławska 12-44

Obok Aldika, który zastąpił, wiekowy browar, stoi nasz kolejny bohater. Kamienica niestety dość zaniedbana i obecnie niezamieszkana. W przewodniku możemy przeczytać

„Parkowa”, Wrocławska 12
Jacob Paikert, handlarz bydłem, dorobiwszy się majątku, postanowił wybudować narożną kamienicę, a jego zlecenie wykonał w 1894 r. sąsiad Georg Nickisch.
W 1905 r. właścicielem był już powszechnie szanowany w mieście doktor Stanislaus Koziol, posiadający tytuł honorowy radcy sanitarnego, przyznawany osobom zasłużonym na rzecz zdrowia całej społeczności, a zarazem honorowy radca miejski, zasiadający w radzie miasta obok takich bytomskich znakomitości, jak dr Mannheimer czy I. Hakuba. Następnie, po 1920 r., kamienicą władała jego żona bądź córka, Angelika Koziol. W 1931 r. właścicielka podjęła decyzję o przebudowie mieszkań na parterze na lokal gastronomiczny, którego najemcą miał zostać Paul Witalinsky.
Z uwagi na finansową kondycję nie cieszył się on jednak dobrą sławą w bytomskim magistracie, dlatego też ociągano się z wydaniem zezwolenia na wyszynk, uzasadniając to tym, że wejście do budynku od ul. Wrocławskiej wiodłoby przez grunt należący do gminy. Z kolei Witalinsky skarżył się, że magistrat zapewne obawia się konkurencji z jego strony dla niedawno otwartej przy basenie krytym kawiarni i postanowił utworzyć wejście do swojej „Park-Cafe” od ul. Chrzanowskiego.
W końcu lokal gastronomiczny powstał (ale prowadził go najpierw Johann Grabowski, a od 1935 r. Paul Britschkowski, co oznaczałoby, że sam Witalinsky jednak zrezygnował) i utrzymał się w tej lokalizacji jeszcze przez wiele lat po wojnie.
W 1951 r. działała tam restauracja „Sportowa”, później „Parkowa”, a w ostatnich latach, przed powstaniem obecnego lombardu, dansing „Badaro”. Wnętrza budynku nadal kryją wspaniałe, obramowania drzwiowe, stanowiące mocny kontrast
do stosu przedmiotów zalegających w poszczególnych pomieszczeniach.

Źródło

Jak widać na zdjęciach kamienica jest do kupienia. Nawet po lombardzie nie ma już śladu.

Postawiona obok tablica pamiątkowa, jeszcze jedną ciekawostkę zdradza o naszej kamienicy.

Dość oryginalny budynek możemy zobaczyć dalej.

Jego historia przedstawia się następująco.

Sanatorium Parkowe, Wrocławska 38
Dr Felix Hayn, ur. w 1864 r. neurolog, swoją praktykę lekarską prowadził najpierw (ok. 1899) przy ul. Powstańców Warszawskich 42 (Parallelstr. 6), by w 1903 r.
wybudować naprzeciw parku miejskiego willę, którą ochrzcił mianem „Sanatorium Parkowego“. Jego pacjenci mieli bowiem koić tutaj swe rozstrojone nerwy. Sam doktor nie ograniczał się jedynie do leczenia, ale też publikował wyniki swych obserwacji, czego dowodem jest branżowa publikacja pod tytułem „Alkohol i życie płciowe” z 1908 r. Po I wojnie światowej doktor Hayn z niewiadomych powodów postanowił sprzedać swoją praktykę, co wzbudziło zainteresowanie spółki „Schlesag AG”. Doktor Hayn nie miał jednak okazji zbyt długo nacieszyć się zyskiem
z tytułu sprzedaży zawartej w 1922 r. i nowym pomysłem na życie we Wrocławiu, gdyż rok później zginął tam potrącony przez samochód. Pozostał po nim budynek z wysoką piwnicą, trzykondygnacyjny, o nieregularnej malowniczej bryle, dla której urozmaicenia zastosowano balkoniki, loggie, wykusze i szczyty oraz elewacje o zróżnicowanej fakturze: cegła, tynk i mur pruski. Tymczasem spółka „Schlesag” postanowiła przebudować sanatorium na mieszkania dla swej wyższej kadry kierowniczej („Beamtenhaus”), a że firma dysponowała dość rozbudowanym personelem, bardzo szybko postawiła na parceli obok pod nr 36 kolejny dom dla urzędników.

Źródło

Następny budynek jest dość mi znany, bo to przedszkole, do którego uczęszczała moja córka, a teraz syn.

Willa Krausego, Wrocławska 44
Obecne przedszkole nr 8 to willa wzniesiona w 1924 r. wg projektu Theodora
Ehla (1876-1946) dla kupca i mecenasa sztuki Otto Richarda Krausego.
Ten dwukondygnacyjny budynek na planie zbliżonym do prostokąta formą nawiązuje do obowiązującego wówczas prądu w architekturze – funkcjonalizmu. Ozdobą willi jest znajdujący się w klatce schodowej sześciokwaterowy witraż, którego główny motyw stanowią postacie dwóch skarbników. W górnych i dolnych kwaterach znalazły się symbole: wojny – armata, pokoju – gołąbki, szczęścia – słoń
oraz inicjały firmy BORK („Betrieb Otto Richard Krause”). Witraż wykonano w firmie
„R. Schlein Kunstwerkstätten” z Zittau. W logii altanowej znajdowały się – zdobiące teraz wnętrze przedszkola – dwa malowane medaliony, jeden z widokiem Wenecji,a drugi z obrazem holenderskiego wiatraka. Cała willa posiadała system ogrzewania centralnego, a w ogrodzie znajdował się kurnik (a w nim kaczki, gęsi, kury) i gołębnik oraz – zachowana do dzisiaj – drewniana altana ogrodowa z 1919 r. autorstwa Felixa Wieczorka, o którym będzie jeszcze mowa w tej publikacji.

Źródło

Szkoda że przez pandemię aktualnie wstęp do przedszkola jest bardzo ograniczony, ale przy pierwszej okazji postaram się udokumentować opisane powyżej elementy. Wspomniane ogrzewanie jest bohaterem każdego zebrania, bo aktualnie jest niefunkcjonalne i na jego przebudowę nie ma funduszy.

W cyklu ukazały się

#0 - Wstęp, #1 - Kwartał Weichmanna, #2 - Willa Schüllera/Willa Schuberta, #3 - Cmentarz, #4 - Willa Danielsena/Willa Rittera/Browar

oraz luźno związane

Kleinfeld przez podwórko
This report was published via Actifit app (Android | iOS). Check out the original version here on actifit.io

Daily Activity, Photowalking, Walking